Иако е невозможно да се предвидат точните политички исходи од овој конфликт, наведувањето на некои можни сценарија сепак може да помогне појасно да се видат политичките опции.

Војната на рускиот претседател Владимир Путин против Украина е пресвртница во европската историја. Нема сомнеж за неговите крајни политички цели – промена на режимот (она што Путин го нарекува „денасификација“), демилитаризација, украинска неутралност и признавање на Крим. Од почетокот на воената кампања минатата недела, тој ги удвои тие барања, последен пат во телефонскиот разговор со францускиот претседател Емануел Макрон. Тој го нарече украинското раководство „банда наркомани и неонацисти“, а Западот го нарече „кралство на лагите“.

Во меѓувреме, рускиот воен напад тргна во погрешна насока и се чини дека веќе не е можно да се постигне брза победа. Украинските вооружени сили, од друга страна, поминаа многу подобро од очекуваното. Владата во Киев останува отпорна и способна да дејствува. Во исто време, САД и Европската унија брзо воведоа санкции кои веќе силно ја погодија руската економија. Иако е невозможно да се предвидат точните политички исходи од овој конфликт, наведувањето на некои можни сценарија би можело да помогне за подобро разбирање на политичките опции и ризици, според британски Телеграф во експертската анализа спроведена за овој труд од Александар Гриф од Институтот за мир и Безбедносна политика.Универзитет во Хамбург.

ПРВО СЦЕНАРИО: ПРИСИЛНО ПРИМИРЈЕ/strong>
Секое дипломатско решение бара Путин да се откаже од своите максималистички цели. Тогаш тој би морал да биде задоволен со некоја форма на украинска неутралност и да прифати дека не може да ја контролира земјата надвор од регионот на Донбас. Тимовите на преговарачи од Украина и Русија за прв пат се сретнаа во Белорусија во понеделникот. По пет часа разговори, двете страни наводно пронашле „одредени точки каде што можеме да замислиме заеднички јазик“.

Сепак, советникот на шефот на кабинетот на украинскиот претседател, Михаил Подољак, се пожали дека руската страна „сеуште е крајно пристрасна во однос на деструктивните процеси што ги започнала“. Втората рунда преговори е планирана за следните неколку дена. Охрабрува фактот што воопшто разговараме, но се уште нема каде да се опуштиме. Сега кога Западот воведе тешки економски санкции кон Русија, Путин би можел да пресмета дека нема употреба на никакво дипломатско решение освен предавање на Украина. Од друга страна, украинската влада би можела да биде подготвена да прифати некои од барањата на Путин за да се спречи натамошно крвопролевање и воен пораз. Но, тој исто така ќе сака да обезбеди сопствен политички, а не само физички опстанок.

Киев веќе јасно стави до знаење дека очекува руските трупи да се повлечат и Москва да понуди цврсти безбедносни гаранции. Апсолутниот недостаток на доверба меѓу двете страни го прави ова сценарио тешко замисливо во моментов.

ВТОРО СЦЕНАРИО: ПИРОВА ПОБЕДА
Руските вооружени сили направија многу грешки во првите денови од војната. Тие дејствуваа според неразумни рокови и погрешни претпоставки за нивото на украинската сила и отпор. Обидот за брзо освојување на Киев и отстранување на политичкото раководство не успеа. Но, како што истакнува воениот аналитичар Мајкл Кофман, повеќето од достапните руски единици се уште чекаат да бидат активирани. И Москва не го искористи целиот капацитет на тактички борбени авиони.

Истото важи и за поголемиот дел од нивната артилерија и тенкови. Досега, и покрај бројните жртви, Русија не спроведе стратегија за масовно уништување. На крајот на краиштата, Украина е инфериорна од воена перспектива, а испораките на оружје од западните земји нема да ја променат оваа ситуација. Затоа, заземањето на Киев и постигнувањето промена на режимот во Украина останува веројатен исход. Сепак, тоа би била победа на Пир за Русија. За ова се потребни тешки борби во урбаните средини, при што загинаа илјадници цивили. Уништувањето на украинската државност ќе го зајакне статусот на Путин како „егзил“ и меѓународната изолација на Русија. Во исто време, политичката контрола над Украина би била придружена со постојани борби на бунтовниците и цивилен отпор, што би ја зголемило цената за Русија.

Долгорочно, ваквиот развој на настаните може да доведе до внатрешни превирања во Русија, но и да создаде „огромна зона на дестабилизација и несигурност“. Земјите од соседството ќе ја сфатат политичката контрола на Русија врз Украина како нелегитимна и како национална закана што ќе сакаат да ја неутрализираат, доколку воопшто е можно. Русија, од друга страна, ќе се обиде да го поткопа единството на Западот во однос на санкциите и другите мерки преку зајакнување на внатрешните поделби и слабеење на трансатлантската врска меѓу Европа и САД. Ова ќе резултира со постојана состојба на конфликт меѓу Русија и Западот, што вклучува ограничувања на нормалните транснационални активности како што се патувања или спортски настани.

ТРЕТО СЦЕНАРИО: ДРЖАВЕН ПУЧ
Третото сценарио е остварливо, но моментално малку веројатно. Соочени со зголемен број на загинати и разорни западни санкции, членовите на внатрешниот круг на Путин би можеле да сфатат дека војната не може да се добие по разумна цена. Пучот може да го отстрани Путин од неговата позиција на моќ и авторитет. Новите руски лидери потоа би можеле да преговараат за примирје и да се подготват за уредно повлекување. Овој исход ќе ја потресе руската внатрешна политика бидејќи Путин во моментов ја исполнува улогата на арбитер меѓу различните фракции на елитата. Сепак, можноста за промена на режимот се чини дека стана нова мантра меѓу некои западни набљудувачи.

Во текот на изминатите 60 години, имаше два обиди за напад во елитата во Русија. Во октомври 1964 година, советскиот лидер Никита Хрушчов беше соборен од власт. Неговиот пораз дојде по лошите политички одлуки за време на кубанската нуклеарна криза две години претходно. Заговорниците во Комунистичката партија најпрво го толерираа однесувањето на Хрушчов, но потоа го соборија за да си обезбедат сопствен политички опстанок. Неговиот наследник Леонид Брежњев ќе владее 18 години, до неговата смрт. Обидот за државен удар на комунистичките тврдокорни страни против Михаил Горбачов во август 1991 година, сепак, не го отстрани од власта поради недостаток на решителност и јавна поддршка. Но, затоа заби клинец во ковчегот на Советскиот Сојуз.

Меѓутоа, ситуацијата во Русија денес е нешто поинаква. За време на неговите повеќе од 20 години на власт, Путин ги елиминираше сите сериозни противници. Освен функцијата претседател, нема смислени политички институции. Ниту една контра-елита не чека во позадина за да ја преземе контролата. Секоја алтернатива на Путин може да дојде само од неговиот внатрешен круг. Потенцијални кандидати се министерот за одбрана Сергеј Шојгу и секретарот на Советот за безбедност Николај Патрушев. И двајцата го делат светогледот на Путин, но би можеле да разберат дека ограничувањето на руските амбиции во Украина е неопходно за да се задржи власта.

ЧЕТВРТО СЦЕНАРИО: НУКЛЕАРНА ЕСКАЛАЦИЈА
Споменатите сценарија се доволно мрачни и обесхрабрувачки, но има и четврто, што е уште полошо – нуклеарна ескалација. Путин веќе го искористи штракањето на нуклеарното оружје за да се справи со оваа криза. Кога и објави војна на Украина минатиот четврток, Путин го предупреди Западот да не се меша бидејќи „Русскиот одговор […] ќе доведе до такви последици што никогаш не сте ги доживеале во вашата историја“. Во неделата тој најави дека руските нуклеарни сили ќе бидат ставени во состојба на готовност.

Не е јасно што значи овој „специјален режим на борбена готовност на силите за одвраќање“ во пракса, но самата објава има за цел да ја заплаши и промени перцепцијата на Западот за заканата. Се подразбира дека секоја употреба на нуклеарно оружје би била неописливо катастрофална, предизвикувајќи мултимилионски жртви. Сепак, невозможно е да се знае како Путин ќе реагира доколку се чувствува егзистенцијално загрозен. Сè, од неуспеси во системите за рано предупредување до недоразбирања меѓу страните може дополнително да го зголеми ризикот од нуклеарна војна и да доведе до ненамерна ескалација. Сигурноста на ова сценарио може да биде прилично мала во овој момент, но не е нула.

На крајот, војната на Путин нема да има победник. Тоа е веќе катастрофа за Украинците, а европскиот безбедносен поредок каков што го знаеме пропадна. Војната наскоро ќе стане катастрофа за Русите. Повеќето од западните санкции ќе бидат трајни, така што животот во Русија во годините што доаѓаат нема да биде како што беше. Драстичниот пад на животниот стандард ќе поттикне јавни протести, а можеби и ќе предизвика конфликти меѓу елитите, што на крајот може да доведе до колапс на државата со катастрофални меѓународни последици.

Западот се најде во тешка ситуација. Без да останат добри опции, спасувањето на украинската државност ќе го принуди да донесе тешки одлуки.